1 april 2025 | Olympische Spelen
Marit held een inspirerend praatje met de intrigerende titel: ‘Winnig is … an inside job’ en sprak over haar ervaringen, haar lange voorbereiding en natuurlijk haar gouden race.
Veelzeggend is onderstaande quote:
“Als ik goud win, ben ik gelukkig. Nu weet ik: Als ik gelukkig ben, dan win ik goud”.
Zeilen is mentaal puzzelen
Zeilen is een cognitieve sport, waarbij er continu – onder druk – keuzes gemaakt moeten worden. Maak je als zeiler een verkeerde keuze, dan lig je zo op de veertigste positie terwijl je eerst vooraan lag.
Er zijn zoveel variabelen om rekening mee te houden dat zeilers nogal eens verdwalen in de details. ‘Waarnemen, beslissen en handelen’ moet snel gebeuren. Twijfel zorgt voor traag beslissen en dat wordt op het hoogste niveau direct afgestraft. Mentale training helpt zeilers in dit aspect van de sport: door erop te trainen kan je dit twijfelen voorkomen.
Bouwmeester, zo vertelde ze in haar presentatie, richtte zich uitsluitend op die dingen waar zij zelf controle op had. Zo heeft ze routines in haar hoofd om onder alle omstandigheden juist te handelen. Routines voor zowel harde als zachte wind, etc.
Marit Bouwmeester trainde honderden uren mentaal om zich optimaal voor te bereiden, onder andere:
- Visualiseren: de race in gedachten verbeelden.
- Mediteren: elke afleiding of twijfel herkennen en dan weer terug naar je taak.
- Ademhalingsoefeningen.
- De kwaliteit van haar gedachten trainen.
- Koud douchen: comfortabel worden met ongemak.
“Mensen denken bij zeilen: lekker het water op, zonnetje erbij. Maar er komt veel meer bij kijken.”
Zie ook het artikel ‘Ik ben obsessief bezig’.
‘Snel beslissen’ kun je trainen
Flow begeleidt (jonge) zeilers, coaches en ouders van het nationale zeilteam. Het verhaal van Marit is zeer herkenbaar en slaat precies de spijker op de kop: Ja, snelle en goede beslissingen maken kun je trainen. Dat is precies wat wij doen met de Sport in Perspectief® methode!
Hieronder zie je een mentale trainingsvorm: snel beslissen. Dat is lachen en het geeft de zeiler inzicht in hoe hij/zij een keuze onder druk maakt.
Twijfel is heel normaal maar kan wel de prestatie verstoren. We leren de kinderen hun slimheid en inzicht zinvol in te zetten en hun aandacht te richten op dat wat er toe doet om zo snel mogelijk te varen.
-
-
Presteren onder druk
-
-
Winnen is leuk!
-
-
Waarnemen – Snel beslissen
-
-
Handelen
En de zeilouders die doen fanatiek mee, zodat zij hun kinderen beter begrijpen en makkelijker positief steunen en loslaten.
Zoals Marit al zei:
“Winning is an inside job”
Je moet wel je hoofd erbij houden!
Dat betekent doorzetten bij tegenslag. De focus op leren en groeien en altijd op zoek naar verbetering. Mentale training is een onderdeel van elke training.
Dat is Sport in Perspectief®. Lees hier meer over het programma.
3 november 2018 | Olympische Spelen
Goud
De beelden van Epkes Olympische deelnames laat ik vaak aan jonge sporters zien. Het geeft prachtig weer, hoe dicht winst en verlies bij elkaar liggen.
2008, een glippertje en weg.
2012 Goud.
2016, een foutje en je ligt plat op je neus.
Daar gaat je medaille en al je uren trainen. Voor goud moet alles kloppen: fysiek, technisch, tactisch en mentaal. Vooral die laatste twee vind ik natuurlijk heel interessant.
Hoe zorg je dat je scherp bent op het juist moment? Dat je ritme, timing en waarneming optimaal is?
Mentale voorbereiding
De beste sporters voelen ook angst, zenuwen, twijfel vooraf. Het gaat vooral om de interpretatie van dat gevoel. Merk je dit op als een belemmering of als een gezonde reactie van je lichaam, die zich voorbereid op het spannende moment dat gaat komen. Het is bijvoorbeeld handig om te weten wat je doet, wanneer je startplek bekend is. Ben je als eerste, in het midden of als laatste aan de beurt.
Ook Epke heeft zijn voorkeur, maar het is vooral belangrijk hoe hij zijn ‘wachttijd’ zinvol invult.
Dat is dat je behalve een fysieke ook een mentale warming up doet. Bij het wachten liggen de afleidingen op de loer. Je hoort dan bijvoorbeeld het publiek uit z’n dak gaan omdat je tegenstander heel goed bezig is (denk bijvoorbeeld aan de Duitse Fabian Hambüchen bij de Olympische Spelen in 2012 die nog voor dat Epke moest, een hele mooie prestatie neerzette).
De mensen om je heen roepen nog wat naar je.
“Het draait er op dat moment om, wat je tegen jezelf zegt.”
Turnen leent zich goed voor een visualisatie-oefening. Immers de situatie is voorspelbaar. Je weet wat je wilt gaan doen. In gedachte kun je jouw optimale bewegingsuitvoering precies doen. Soms schiet daar een gedachte doorheen waarin het mis gaat (zeker als je eerder op je neus gevallen bent).
Je brein geeft alleen aan ‘Let op’. Het mooie van een gedachte is, dat het maar de gedachte is en dat je het nog een keer op de gewenste manier in je hoofd kunt uitvoeren. Daarna vat je in een paar korte taakgerichte termen samen: Zo ga ik het doen. De gereedheid in het lichaam is gestart.
Daarna doe je een ademhalingsoefening, waarbij jij je even afsluit en je hartslag en spierspanning optimaliseert.
Epke Wonderlamp wint goud. Kijken deze video! Met Hans van Zetten als commentator laat deze prachtige prestatie de meest neutrale toeschouwer niet onbewogen.
Bekijk de video hieronder (klik op afbeelding).
Wat ik al zei: sportbewondervlinders.
14 februari 2018 | Olympische Spelen
De 10 kilometer van je leven
Sven Kramer weet als geen ander zijn gas- en rempedaal te bedienen. Door volle bak te gaan en slim te rijden. Het MOET morgen goed gaan. Sven wil revanche vanwege twee mislukte 10 kilometers op de Olympische Spelen. Sven is in staat om deze ervaringen om te zetten in vuurwerk, waar hij laat zien wie de koning is op deze afstand.
Taakgericht denken
Behalve fysiek, vraagt dit mentaal het uiterste. Sven in het AD over zijn 10 kilometer:
“GAS aan en nergens aan denken.’
Die power dat gaat wel lukken, maar ‘niet denken’, dat is zeer moeilijk tijdens zo’n lange afstand. Je kunt trainen op taakgericht- en positief denken. Tegelijkertijd komen gedachten vanzelf.
Kjeld Nuis dacht tijdens zijn gouden 1500 meter: “Zitten, rammen.” Dit zijn taakgerichte gedachten, die helpen als je onder druk staat.
Jorien ter Mors dacht op het laatste rechte stuk van haar 1000 meter: “Pap, help mij.” Een persoonlijke gedachte die een extra zetje gaf.
Jochem Uytdehaage vertelde mij, dat hij in Salt Lake City drie rondjes voor het einde dacht: “Als ik nu niet val, dan win ik goud.” In principe een afleidende gedachte. Uytdehaage verving dit door de taakgerichte gedachte: “Harder afzetten, druk voelen op mijn benen, Tsjeh, tjseh.” Dit laatste is het geluid van ritmisch afzetten met de schaats.
Jochem schaatste naar goud.
“Sven GAS erop!, zitten, rammen, tsjeh, tsjeh!”
10 februari 2018 | Olympische Spelen
Visualiseren of dromen?
Dan is daar ineens Carlijn Achtereekte die zichzelf verrast met een gouden plak, prachtig! Hier heeft ze jaren voor getraind en alles klopte vandaag. Deze race heeft ze vaak gevisualiseerd, ze weet wat ze kan. Toch helpt haar onbevangenheid haar ook, waardoor ze volle bak durft te gaan.
Onbevangenheid ontstaat doordat er er in het brein minder of nog geen herinneringen zijn opgeslagen waarin het mis gaat. Gas geven gaat daardoor makkelijker, doordat je nog geen waarschuwing krijgt; ‘Pas op, straks….’
Zelfspraak
Zo zegt Ireen Wüst over haar eigen race:
“Ik dacht nog: Zal ik het laatste stuk mijn armen losgooien, maar daar kan ik ook te wild door gaan rijden, dus daarom heb ik het maar niet gedaan.”
Dit zijn twijfel gedachten die je de kop kunnen kosten, als het gaat om acht honderdste van een seconde. Hier is het juist de ervaring, die ook kan tegenwerken.
Gas erop!
Terug naar Sjinkie op net 2. Hij rijdt slim en doet in de in de eerste twee ritten precies wat hij moet doen. Zo is hij snel genoeg en blijft overeind. In tegenstelling tot een aantal tegenstanders die als curlingstenen de matten in glijden.
Bij shorttrack moet je veel meer dan bij het lange baan schaatsen rekening houden met je tegenstanders. Het ligt daardoor niet altijd alleen aan jezelf.
In de finale rijdt Sjinkie naar het zilver. Een fantastische prestatie, maar toch…. het berekende rijden, kan je ook ‘te veel’ op veilig (REM) zetten. Had Sjinki niet vol GAS de Koreaan aan gort moeten rijden ook aan het einde of was dit de beste zet?
De Olympische Spelen zijn begonnen. Ik zeg: GAS erop!
