De eeuwige strijd tussen hart en hoofd

De eeuwige strijd tussen hart en hoofd

Sportpsycholoog Daniëlle van der Klein-Driesen begeleidt teams en atleten in diverse sportdisciplines. Over het belang van goede mentale begeleiding schreef ze het boek Gas en Rem in de sport.

De boekrecensie is te lezen op Sportgeschiedenis.nl. Hieronder de recensie.

Gas staat voor emotie en rem voor de ratio. De juiste balans tussen de twee levert volgens Van der Klein-Driesen een optimale (sport)prestatie. In haar boek komen onder meer topsporters, coaches, ouders en scheidsrechters aan het woord. Ze praten over hun gevoelens en gedachtes bij trainingen en wedstrijden. Van der Klein-Driesen verbindt deze ervaringen met inzichten uit de sportpsychologie. Zo geeft ze praktische oefeningen die kunnen worden toegepast in trainingen, en laat ze zien welke mentale technieken sporters bij wedstrijden kunnen inzetten.

“Het gaat bij de GAS- en REM methode om persoonlijk maatwerk. De ene sporter is de tenslotte ander niet.”

Van der Klein-Driesen

Van der Klein-Driesen stelt daarom voor iedere sporter een persoonlijk mentaal plan van aanpak op.

Rol publiek

De sportpsycholoog kijkt niet alleen naar de atleten, ook de directe omgeving van sporters heeft haar aandacht, zoals de rol van toeschouwers. Interessant hierbij is haar analyse van de reacties van het aanwezige publiek tijdens de voor Feyenoord zo desastreus verlopen – en vooraf als kampioenswedstrijd bestempelde – wedstrijd tegen Excelsior van begin mei dit jaar. Saillant detail: Van der Klein-Driesen traint zelf zowel de jeugd van Excelsior als die van Feyenoord.

‘Je voelde rond de wedstrijd een enorme spanning… De hele stad stond al dagen op zijn kop.

– Van der Klein-Driesen in het Algemeen Dagblad

Je persoonlijkheid draagt bij aan hoe je reageert als de wedstrijd in zo’n teleurstelling eindigt. Sommige supporters vluchtten letterlijk weg uit de Kuip. Een jongen naast me sloeg keihard tegen het stoeltje voor hem.

De één wordt hoorbaar boos, emoties hebben dan de overhand: gas. De ander blijft rustig, is bezig met zijn gedachten: rem.’

Diverse scenario’s

Het is volgens Van der Klein zinvol om te weten hoe sporters tijdens een wedstrijd op het publiek kunnen reageren, spanning kunnen verminderen en zich kunnen herpakken. ‘Haal even één keer diep adem. Zorg dat je aandacht blijft bij de situatie. Dat zorgt voor wat rust en maakt je weer even bewust van wat er moet gebeuren.’

Verder helpt het volgens haar ook als sporters goed voorbereid zijn op ieder denkbaar scenario, of het nu goed of slecht gaat. ‘Dan kennen ze ook de oplossingen en lijkt het of ze het al eens eerder hebben meegemaakt.’ Het is wel jammer dat Van der Klein-Driesen vaak de meest eenvoudige oefening, of zelfs de simpelste gedachtegang, probeert te vangen in een schema of diagram. Dat had wel een onsje minder gemogen.

Waarom lees je GAS en REM in de sport?

Gas en rem biedt zowel sporters als trainers een uitgebreid pakket aan mentale oefenstof, van ademhalingsoefeningen tot visualisatie tips.

Het ‘cursusmateriaal’ is niet wollig geformuleerd – zoals vaak bij psychologisering het geval is – maar juist heel duidelijk en goed leesbaar opgeschreven.

Voor een ieder die zich wil verdiepen in de sportpsychologie is Gas en rem echter een prima startpunt of naslagwerk.

Het Boek GAS en REM in de sport

Overtuigd? ;).

In het boek GAS en REM in de sport. Mentaal sterk coachen, lees je ervaringen en tips van topsporters, talenten, coaches, scheidsrechters en ouders.

 

Boekpresentatie GAS en REM

Boekpresentatie GAS en REM

Op het Thorbecke VMBO Sport en Dans gaf ik mijn boekpresentatie. Voor mijn gezin, familie, vrienden en collega’s uit de sport vertelde ik waar GAS en REM over gaat.

Waarom gaan sommige sporters uit hun dak als de scheidsrechter een fout maakt en draaien anderen zich om en lopen weg. Wat doen zenuwen en spanning met je prestatiegedrag en vooral wat kun je als sporter doen om hiermee om te gaan? Hoe kan jouw omgeving de coach en je ouders je hierin ondersteunen?

Programma boekpresentatie GAS en REM

  • Presentatie GAS en REM in de sport
  • Deskundigenpanel met: Matthijs van Harten (judoka), Raymond van Meenen (voormalig KNVB scheidsrechter nu manager Feyenoord Academy), Ties Verploegh (zeiler), Laurens Gerrets (KNVB scheidsrechter), Nelson Konings (speler Excelsior) en Naninka Boland (turncoach en sportdocent).
  • Presteren onder druk in een wedstrijdje: Topsportcoördinator Martijn van Esch, Voormalig topatleet Luc Krotwaar, Mentor Dans Karin Stuijfzand,
  • Bondscoach en karateka Geoffrey Berens vertelde hoe GAS en REM voor hem werkte bij WK’s en EK’s.
  • Sportdocent Marc van Wingerden presenteerde de avond.
Begeleiding van een sportpsycholoog wordt steeds “normaler”. Nu nog een mentale training als vast onderdeel van het fysieke programma.

Sfeerimpressie

Deskundigen Topsportpanel

 

Wat doet spanning met je lichaam?

 

 

 

Hoezo GAS en REM in de sport?

Hoezo GAS en REM in de sport?

Topsport draait om resultaat. De belangen zijn vaak groot. Persoonlijk belang, teambelang. Hoe krijg je meer inzicht in wat deze druk met je doet?

GAS en REM in de sport

Hoe ga je om met persoonlijk belang, bijvoorbeeld een sporter die vijftien jaar lang heeft toegewerkt naar dat ene moment bij de Olympische Spelen. Ook het teambelang kan dominant zijn, zoals ‘we willen niet degraderen’ of we kunnen ‘kampioen’ worden.

Door het boek ‘GAS en REM in de sport’ krijgen sporters en hun omgeving (coach, ouders, scheidsrechter) inzicht in wat zij zelf kunnen doen op het moment dat het spannend wordt of als de frustratie toeslaat. Dit vraagt net als de fysieke voorbereiding een tijdsinvestering, waar je aan het begin van het seizoen mee moet beginnen.

Prestatiegedrag

Het boek GAS en REM in de sport gaat over de invloed van emoties en gedachten op prestatiegedrag. Wat kunnen sporters doen om het beste uit zichzelf te halen? Hoe stuur je als coach bij? Topsporters, talenten, (bonds)coaches, ouders en scheidsrechters vanuit verschillende sporten vertellen wat zij denken en voelen bij wedstrijden. Aan hun ervaringen koppelt Daniëlle inzichten uit de sportpsychologie.

A1 Excelsior

De coach

Als coach wil je jouw sporters een goed gevoel meegeven voor de wedstrijd. Hoe je dat doet is best lastig, want sporters verschillen. Gedachten van de sporter als: ‘Het moet goed gaan’ of ‘als ik maar geen fout maak’, kunnen een onzeker en nerveus gevoel opleveren. “Coachen is maatwerk”, zegt bondscoach en topkarateka Geoffrey Berens hierover. Een rustige sporter vraagt een andere oppepper, dan een hele drukke. De ene sporter heeft eerder de voorkeur om te reageren vanuit emotie, gevoel en actie (GAS) en de ander vanuit ratio, denken, controle (REM).

‘Het moet nu’ of ‘als dit maar goed gaat’ kan in het lichaam fysieke reacties te weeg brengen, zoals verhoogde spierspanning, een snellere hartslag of ademhaling. Dat is op zich geen probleem, want dit brengt de sporter in gereedheid om te presteren. Tenzij hij doorschiet in te veel GAS, waarbij er te veel opwinding ontstaat en hij overgevoelig wordt. De sporter laat dan eerder onbesuisde acties zien of gaat bijvoorbeeld te keer tegen de scheidsrechter.

Bij te veel REM maakt de sporter zich zorgen en wordt stiller. Hij gedraagt zich eerder voorzichtig en handelt veilig. Het tempo is eruit. Je ziet dan dat de sporter meer fouten gaat maken.

Dit komt doordat zowel bij te veel GAS, als bij te veel REM het ritme, de timing en de waarneming wordt verstoord, wat dus het prestatieniveau negatief kan beïnvloeden.

Praktische mentale oefeningen

Door praktische mentale oefeningen train je het brein van de sporters en leer je hun gassen bij te veel rem en remmen bij te veel gas. Remmen doet de sporter onder andere door zijn rust te pakken en terug te gaan naar zijn sporttaak. Gassen door te kijken, te bewegen en aan te vallen. Je leert sporters hiermee hoe zij hun aandacht kunnen richten en hun lichaamsspanning onder controle kunnen krijgen.

Train je brein

Het is zinvol wanneer je als coach deze mentale vaardigheden verwerkt in de fysieke training, zodat de sporter dit kan oefenen op de sportplek. De sporter bepaalt zelf wat voor hem wel en wat niet werkt. Doel is dat de sporters lef tonen (GAS) en strategische slimheid inzetten (REM).

De sporters zijn dan voorbereid en klaar om wat moois te laten zien!