14 maart 2025 | in de media
Dat is ook precies wat ik probeerde toen ik vrij uitgebreid werd geïnterviewd door de twee journalisten. Mijn bijdrage aan het artikel is beperk tot enkele zinnen; ergens aan het einde van het lange artikel wordt ik geciteerd. Niets ten nadele van de auteurs zeg ik er voor de zekerheid maar direct bij! Het is heel goed dat ze dit onderwerp onder de loep nemen. Maar zoals ik al zei, plaats ik wel graag wat kanttekeningen.
Dus, hier gaan we:
Kinderen ervaren plezier in het voetballen bij een BVO (Betaald Voetbal Organisatie). Bij voetbal leren ze in een team samen te werken en positief te communiceren. Er wordt bij voetbal vaak gelachen en er zijn veel mogelijkheden voor speelse werkvormen. Juist dat spelen en plezier zorgt dat de vaardigheden makkelijker worden aangeleerd en waarmee de intrinsieke motivatie van de speler groeit.
Mentale worsteling van pubers
Kinderen tussen de 10 en de 18 jaar (de puberteit) ontwikkelen zich fysiek, sociaal-emotioneel en cognitief vaak in hun eigen tempo. Hierdoor verschillen de kinderen in hoe zij leren en hoe zij communiceren. Zoals bekend zijn puber hersenen nog niet volgroeid, waardoor ze soms emotioneel en impulsief gedrag vertonen.
Spelers hebben allemaal een ontzettende hekel aan verliezen en aan het maken van fouten. De hoge verwachtingen die zijzelf of hun omgeving (ouders en trainers) hebben, kunnen zorgen voor onzekerheid en angst: ben ik wel goed genoeg? Dat zorgt ervoor dat de vrijheid van spelen verdwijnt, wat de trainers weer terugzien in het spelniveau.
Waar is de winst te halen?
Investeer in de driehoek trainers – ouders – sporters
De staf om de voetballer heen is enorm belangrijk voor de sfeer in de groep en een positief sportklimaat. Waarbij kinderen in hun eigen tempo kunnen groeien en ontwikkelen. Hiervoor zijn drie dingen nodig:
- De trainers brengen veel tijd met de kinderen door. Daarom is het noodzakelijk dat zij goede pedagogische en mentale bagage hebben.
- De ouders spelen een belangrijke rol in het beschermen, positief steunen en loslaten. Hou daar rekening mee, sterker nog: gebruik dit!
- Zelfvertrouwen en plezier zijn de belangrijkste voorspellers dat de jonge spelers graag blijven voetballen en hun prestaties verbeteren. Daar moet tijd en energie in gestoken worden.
Iedereen voelt de urgentie; hoe het in de praktijk moet worden gebracht is de volgende stap.
Hier een citaat uit het artikel van Matthijs van Dam en Esther Scholten (de afbeelding is gemaakt door Olaf Kraak). Zij gingen overigens niet over 1 nacht ijs maar deden maar liefst vijf maanden onderzoek naar de cultuur in de jeugdopleidingen van het betaald voetbal.
Op driekwart van het artikel -nadat ze hebben duidelijk gemaakt dat er ook in de talentvolle jeugdelftallen een zeer felle concurrentiestrijd gaande is- een schrijven ze:
“Wat die rivaliteit versterkt, is dat voor voetballers lang niet altijd inzichtelijk is op basis waarvan opleidingen besluiten wie mag blijven en wie niet.”
“In een sport als schaatsen beslist de stopwatch”, illustreert Daniëlle van der Klein-Driesen, een sportpsycholoog en orthopedagoog die veel met voetbaltalenten werkt. “Maar hoe maak je spelinzicht meetbaar, of balgevoel?”
Het moge duidelijke zijn: in de felle concurrentiestrijd om de beste te worden vallen dit soort nuances vaak weg.
Zover dit artikel. Lees het artikel van Trouw hier: ‘De harde wereld van het jeugdvoetbal: een paar toppers en veel beschadigde zielen’
Sport in Perspectief®
Flow ontwikkelde hiervoor de methode Sport in Perspectief® waarbij sportorganisaties geholpen worden zo’n verantwoorde pedagogische en mentale aanpak te realiseren door trainers, spelers en ouders op en rond het veld te trainen. Flow heeft hier in 2019 én 2021 de Nationale Sportinnovator Prijs voor gewonnen.
Flow heeft onderzocht en ervaren hoe plezier en presteren hand in hand blijven gaan. Lees hier meer over Sport in Perspectief ®.
16 januari 2020 | Sportouders
Wanneer je ouders bij de training van de kinderen betrekt, ontstaat er verbinding en dat geeft mooie verrassingen op het veld, de mat of de baan. Met de marathon als metafoor, wil ik je laten zien hoe we dit gaan doen.
De marathon: 42 kilometer en 195 meter
“Een fijn pleuris end”, noemen we de marathon in Rotterdam.
Een innovatieproject is net een marathon. Je weet niet wat er allemaal op je pad komt en of je de man met de hamer ontmoet. Maar met het programma Sport in Perspectief zijn we goed voorbereid, hebben we deskundige begeleiding en een boel doorzettingsvermogen.
- Start januari 2020: We gaan na, waar ouders, sporters en trainers blij van worden en wat hen stoort;
- 10 km maart 2020: Bij ‘Flatland Visual Thinking’ komen we definitief van idee naar concept: De Veldtrainingen, Online Trainers Training, Toolkit en Boek voor sportouders worden één geheel. De nulmeting wordt gedaan bij Excelsior, Intime Tennis Academy en PAC Atletiek;
- Halve marathon september 2020: Lancering Sport in Perspectief in het Excelsior Stadion;
- 22 – 38 km Oktober 2020 t/m Februari 2021: Sport in Perspectief in uitvoering bij Excelsior, Intime Tennis Academy en PAC Atletiek;
- 39 KM – Finish maart t/m juni 2021: Eindmeting en publicaties;
- Finishvak: Sport in Perspectief is klaar om verspreid te worden.
De inzet van sportouders is groot. Elke zaterdag rijden duizenden ouders op hun vrije dag, soms al om half acht, met hun kinderen naar een wedstrijd of training. Deze groep is absoluut bereid het beste te doen voor hun kinderen. Dit is de doelgroep waar wij ons op richten.
Sportplezier
Er zijn al veel zinvolle projecten van start gegaan voor sportplezier. De praktijk blijkt moeilijk in regels en adviezen te vatten. Ouders voelen zich onvoldoende aangesproken. Ze weten allang dat ze positief moeten zijn en dat schreeuwen ongewenst is.
Sportplezier komt niet alleen vanuit de ouders. Ook trainers hebben pedagogische en didactische handvatten nodig. En voor kinderen is het handig als ze leren met winst en verlies om te gaan en met de ‘oneerlijkheid’ die sport soms geeft.
Sport in Perspectief draait om de relatie tussen ouders-sporters-trainers, wat betreft: rol, verwachting, communicatie, blik/handelen en het effect dat dit heeft op hun plezierbeleving. Dat is niet nieuw.
De manier waarop we dat gaan doen wel. Het wordt verwerkt als onderdeel van het regulier trainingsprogramma en getraind en geoefend op het veld, de mat of de baan. Door activiteiten passend in de sport, wordt er veel gelachen, maar is er ook ruimte voor adviezen en vragen.
In dit filmpje wil ik je laten een voorbeeld laten zien hoe dit kan (klik aan):
De Toplopers
Dit is het team van Flow Mentale Training die het gaat doen:
De Pacers:
Dit zijn de professionals vanuit topsport, onderwijs en bedrijfsleven die gaan ons ‘hazen’ zodat we kwaliteit kunnen leveren en Sport in Perspectief halverwege 2021 verspreid kan worden richting de clubs, RTC’s, CTO’s, BVO’s, Bonden en NOC*NSF.
De Busisnessrun
Team Flow heeft al veel voorwerk verricht. Zo hebben we topsporters, talenten en hun ouders gevraagd naar ervaringen wat betreft ‘sportplezier en presteren’. Die combinatie blijkt lastig.
“Ik moest alles altijd perfect doen, daarom voelde ik altijd prestatiedruk. Die druk kwam vooral vanuit mijzelf, doordat ik vond dat ik altijd het uiterste moest leveren. Dat is een karaktereigenschap. Er waren geen gradaties in mijn denken. Het was top of flop.
– Yvonne van Gennip
“Mijn ouders moesten vooral afremmen en de druk van de ketel halen. Ik heb wel een fase gehad waarin ik mij afvraag, waarom mijn ouders mij niet wat meer hebben afgeremd in mijn perfectionisme. Het heeft mij ver gebracht, maar psychisch wel veel gekost.”
De Sportouders
Ik heb verzameld waar de sportouders zelf tegenaan lopen. Van hun twijfels, irritaties en zorgen van sportouders heb ik een muurtje gebouwd. Het had ook een muur kunnen zijn.
“Ik vind die andere tennisouders stom en daar zit ik dan de hele dag mee. De kans dat mijn kind de loterij wint, is groter dan dat hij toptennisser wordt, maar ik wil zijn droom niet verpesten.”
– tennismoeder

Doen en ervaren
Door ’te doen’ zorgen we voor verbinding. Effectief en positief met elkaar communiceren gaat makkelijker. Door zelf ’te ervaren’ leren ouders, trainers en sporters vanuit oordeel-vrij perspectief te kijken en te handelen, waardoor presteren en plezier samen gaan.

Sport in Perspectief is gestart
-
-
Er gaat veel op ons afkomen
-
-
Het wordt pittig
-
-
Maar we zijn gretig en durven groot te dromen
21 augustus 2017 | in de media
Het lijkt zo makkelijk
“Mijn paard doet altijd zijn best en ik ook. Meer kunnen we niet doen.” Het klinkt mij zo logisch in de oren, tegelijkertijd weet ik als sportpsycholoog hoe moeilijk dit is. Zeker bij belangrijke wedstrijden kan de druk hoog zijn, het draait immers om resultaat.
“Ik ben blij met mijn paard en blijf er zelf in geloven dat het kan.”
– dressuurruiter Madeleine Witte-Vrees
Plezier in het rijden
Ik heb gemerkt dat ‘plezier’ in topsport wordt weleens vertaald naar ‘lichtvoetigheid’. Alsof de sporter de wedstrijd niet zo belangrijk vindt. Wat Madeleine bedoelt is de focus op het paard en het rijden. Waarbij ze de strijd samen beleven en daarvan genieten. Vanuit de sportpsychologie een zinvolle benadering. Een paard is zeer gevoelig voor hoe de ruiter het wedstrijdterrein benaderd.
Juist door te laten zien ‘ik heb er zin in, wij gaan dit samen doen’ neutraliseert Witte-Vrees eventuele zorggedachten Een ruiter die zich zorgen maakt of het allemaal wel goed zal gaan geeft eigenlijk een signaal richting het paard ‘let op dit kan misgaan’. Vanuit een beschermingsmechanisme wordt dan alles op scherp gezet om te vluchten. Immers je geeft als ruiter de boodschap dat het wedstrijdterrein een plek is die beter vermeden kan worden. Het gevolg is een onrustig paard en daar win je geen wedstrijden mee.
“Geniet van iedere wedstrijd.”
– Madeleine Witte-Vrees
Spanning voor de wedstrijd
Uiteraard beleeft ook Witte-Vrees ook spanning voor de wedstrijd. ‘Het goed willen doen’ en de kritiek die zij soms krijgt is niet altijd fijn. “Alsof ik expres een fout maak,” zegt ze. Het maken van fouten is vaak lastig voor ruiters op het hoogste niveau, juist omdat ze tot in detail weten wat beter had gekund.
Bij de CHIO rijdt Witte-Vrees voor de Nations Cup. Dat betekent dat de score die zij haalt van direct belang is voor de ranking van het landenteam. Hoe groot die invloed is wordt zichtbaar op zaterdag 24 juni. Bij het losrijden voor de Grand Prix Special trapt haar paard Cennin een ijzer af. Ze kunnen hierdoor niet starten, waardoor het Oranje-team direct uitgeschakeld is.
“Het is niet anders,” zegt Witte-Vrees. Dit is zo’n situatie waarin je als ruiter niet anders kan doen dan ‘accepteren’ hoe het gaat.
Zelfvertrouwen
De Amerikaanse Laura Graves wint uiteindelijk. Graves vertelt dat ze het wel spannend vond. Haar mentale voorbereidingstip is: “Zorg dat je mentaal voorbereid bent. Focus, blijf kalm en geloof in jezelf.” Dit zijn algemene mentale termen, daarom zal ik het kort toelichten.
Met ‘focussen’ bedoelt Graves, dat de ruiter zich richt op informatie die van belang is om een goede proef te rijden. Door rustig te blijven houdt zij haar hartslag, ademhaling en spierspanning onder controle, wat helpt bij de aansporing van het paard.
Zelfvertrouwen krijgt zij door goede momenten zoals het CHIO vast te leggen in haar geheugen door bewust na te gaan wat zij deed en voelde tijdens het rijden. Die informatie zal haar helpen nog meer goede wedstrijden te rijden.
Hier het artikel (klik op de afbeelding om ‘m te vergroten)
