21 augustus 2017 | in de media
Het lijkt zo makkelijk
“Mijn paard doet altijd zijn best en ik ook. Meer kunnen we niet doen.” Het klinkt mij zo logisch in de oren, tegelijkertijd weet ik als sportpsycholoog hoe moeilijk dit is. Zeker bij belangrijke wedstrijden kan de druk hoog zijn, het draait immers om resultaat.
“Ik ben blij met mijn paard en blijf er zelf in geloven dat het kan.”
– dressuurruiter Madeleine Witte-Vrees
Plezier in het rijden
Ik heb gemerkt dat ‘plezier’ in topsport wordt weleens vertaald naar ‘lichtvoetigheid’. Alsof de sporter de wedstrijd niet zo belangrijk vindt. Wat Madeleine bedoelt is de focus op het paard en het rijden. Waarbij ze de strijd samen beleven en daarvan genieten. Vanuit de sportpsychologie een zinvolle benadering. Een paard is zeer gevoelig voor hoe de ruiter het wedstrijdterrein benaderd.
Juist door te laten zien ‘ik heb er zin in, wij gaan dit samen doen’ neutraliseert Witte-Vrees eventuele zorggedachten Een ruiter die zich zorgen maakt of het allemaal wel goed zal gaan geeft eigenlijk een signaal richting het paard ‘let op dit kan misgaan’. Vanuit een beschermingsmechanisme wordt dan alles op scherp gezet om te vluchten. Immers je geeft als ruiter de boodschap dat het wedstrijdterrein een plek is die beter vermeden kan worden. Het gevolg is een onrustig paard en daar win je geen wedstrijden mee.
“Geniet van iedere wedstrijd.”
– Madeleine Witte-Vrees
Spanning voor de wedstrijd
Uiteraard beleeft ook Witte-Vrees ook spanning voor de wedstrijd. ‘Het goed willen doen’ en de kritiek die zij soms krijgt is niet altijd fijn. “Alsof ik expres een fout maak,” zegt ze. Het maken van fouten is vaak lastig voor ruiters op het hoogste niveau, juist omdat ze tot in detail weten wat beter had gekund.
Bij de CHIO rijdt Witte-Vrees voor de Nations Cup. Dat betekent dat de score die zij haalt van direct belang is voor de ranking van het landenteam. Hoe groot die invloed is wordt zichtbaar op zaterdag 24 juni. Bij het losrijden voor de Grand Prix Special trapt haar paard Cennin een ijzer af. Ze kunnen hierdoor niet starten, waardoor het Oranje-team direct uitgeschakeld is.
“Het is niet anders,” zegt Witte-Vrees. Dit is zo’n situatie waarin je als ruiter niet anders kan doen dan ‘accepteren’ hoe het gaat.
Zelfvertrouwen
De Amerikaanse Laura Graves wint uiteindelijk. Graves vertelt dat ze het wel spannend vond. Haar mentale voorbereidingstip is: “Zorg dat je mentaal voorbereid bent. Focus, blijf kalm en geloof in jezelf.” Dit zijn algemene mentale termen, daarom zal ik het kort toelichten.
Met ‘focussen’ bedoelt Graves, dat de ruiter zich richt op informatie die van belang is om een goede proef te rijden. Door rustig te blijven houdt zij haar hartslag, ademhaling en spierspanning onder controle, wat helpt bij de aansporing van het paard.
Zelfvertrouwen krijgt zij door goede momenten zoals het CHIO vast te leggen in haar geheugen door bewust na te gaan wat zij deed en voelde tijdens het rijden. Die informatie zal haar helpen nog meer goede wedstrijden te rijden.
Hier het artikel (klik op de afbeelding om ‘m te vergroten)
10 mei 2017 | in de media
Voor boze en teleurgestelde Feyenoord-supporters is er een wijs advies. “Blijf er in geloven”, zegt Daniëlle van der Klein. Sportpsychologe Daniëlle van der Klein zag gisteren in de Kuip de meest uiteenlopende reacties op het verlies van Feyenoord.
Daniëlle:
“Je persoonlijkheid draagt bij aan hoe je reageert als de wedstrijd in zo’n teleurstelling eindigt.”
Omgaan met frustratie
Van der Klein schreef er recent het boek GAS en REM in de sport (meer informatie over het boek vind je hier) over.
“Je voelde rond de wedstrijd een enorme spanning”, zegt ze. “De hele stad stond al dagen op zijn kop. Je persoonlijkheid draagt bij aan hoe je reageert als de wedstrijd in zo’n teleurstelling eindigt.
Sommige supporters vluchtten gisteren letterlijk weg uit de Kuip. Een jongen naast me sloeg keihard tegen het stoeltje voor hem. De één wordt hoorbaar boos, emoties hebben dan de overhand: gas. De ander blijft rustig, is bezig met zijn gedachten: rem. Mensen vinden dat vaak knap, maar misschien zeggen ze van binnen wel hele erge dingen.”
Emotioneel
Ook het wangedrag van supporters in de stad kan Van der Klein verklaren. ,,Als je heel emotioneel wordt, kan het zijn dat je rem niet meer werkt. Normaal zegt het controlesysteem in je hoofd ‘doe rustig, er komt wel weer een nieuwe kans’. Supporters die agenten en ME te lijf gaan, gebruiken hun rationele brein niet. Daarmee denk je logisch na over de gevolgen voor jezelf en de ander.”
En dat laatste kan volgens de sportpsycholoog ook een negatieve uitwerking hebben op de prestatie van Feyenoord tijdens de beslissende competitiewedstrijd. ,,Het wangedrag van de supporters in de stad doet waarschijnlijk iets met de spelers van Feyenoord. Het werkt zeker niet prestatiebevorderend”, verzekert Van der Klein.
Daniëlle:
“Supporters die agenten en ME te lijf gaan, gebruiken hun rationele brein niet.”
“Supporters doen er dus goed aan in het kampioenschap te blijven geloven. Ik verwacht dat de supporters tegen Heracles vanaf minuut één achter de ploeg staan. Dat voelen spelers ook. Het zorgt voor sfeer in de Kuip en dat is op het veld te merken. Ik heb voor mijn boek ook scheidsrechter Kevin Blom gesproken. Hij zei ‘Feyenoord, dat knalt er bovenop. Zoveel mensen, dat maakt je als scheidsrechter scherper’.”
Herpakken
Voor sporters is het volgens Van der Klein zinvol om te weten hoe ze de spanning kunnen verminderen en zich kunnen herpakken tijdens de wedstrijd. Juist als emoties of vertragend werkende gedachten de overhand krijgen. ,,Haal even één keer diep adem. Zorg dat je aandacht blijft bij de bal en de situatie. Dat zorgt voor wat rust en maakt je weer even bewust van wat er moet gebeuren. Het helpt ook als de Feyenoord-spelers helemaal voorbereid zijn op elk scenario, of het nu goed of slecht gaat. Dan weten ze ook de oplossingen en lijkt het of ze het al eens eerder hebben meegemaakt.”
Ondernemer Kees Kremer uit Spijkenisse hoort dagelijks hoe diep de hunkering naar een titel bij zijn personeel zit. De directeur van het containerbedrij KC Trading heeft zelf niet zo veel met voetbal, maar hij snapt hoe belangrijk een kampioenschap voor veel van zijn vijftien werknemers is.
Escaleren
,,Het leeft heel sterk”, zegt hij. ,,Ik probeer dat ook te begrijpen. Komt iemand hier chagrijnig naartoe doordat het even niet gaat met Feyenoord of doordat het verschil met Ajax zo klein is, dan probeer ik dat gedrag te negeren. Anders gaat het al gauw escaleren. Dan denk ik: laat maar, het seizoen is bijna voorbij.”
Nee, nee, niet laten gebeuren, zegt bedrijfsarts Michael Aletrino, Rotterdam- en Feyenoordsupporter. ,,Als het werk onder de spanning lijdt, ga erover in gesprek”, adviseert hij. ,,Als iemand echt niet te genieten is, bespreek dan bijvoorbeeld dat hij de dag na de wedstrijd vrij neemt. Anders loop je het risico dat iemand zich een volgende keer ziek meldt, omdat hij denkt: het maakt ze toch niet uit hoe ik me voel.
Toon je betrokken bij je personeel.’
“Als iemand echt niet te genieten is, bespreek dan bijvoorbeeld dat hij de dag na de wedstrijd vrij neemt..”
– bedrijfsarts Michael Aletrino.
Relatietherapeute Kim Boersema uit Capelle aan den IJssel begrijpt vrouwen die zo’n fanatieke supporter als man hebben volledig. ,,Help, ik heb ook zo’n Feyenoordfan als echtgenoot. Als we uit eten gaan, hoop ik dat Feyenoord heeft gewonnen, anders gaat het uitje mooi niet door.”
Lees hier het oorspronkelijke artikel in het AD: Feyenoord blijf er vooral in geloven.
12 april 2017 | in de media
Martijn Krabbendam van Voetbal International zegt in de studio ‘Natuurlijk moet Feyenoord geen goeroe in huis nemen.’
Ook sprak hij over een ‘Vrouw die gekke dingen met je doet.’
Uuhhh?
Sportpsycholoog in de voetbal
In voetbal wordt al veelvuldig gebruik gemaakt van een sportpsycholoog. Alleen uitspreken dat een kampioenswedstrijd wel wat met je zenuwen doet is weer wat anders.
Je hoeft geen deskundige te zijn, om te zien dat Feyenoord bezweek onder de spanning bij Excelsior. Krabbedam heeft gelijk dat er dan niet per direct een sportpsycholoog moet worden ingevlogen. Als het goed is hebben ze het hele seizoen al mentaal getraind en weten ze hoe ze het volgende week gaan aanpakken.
Hieronder mijn visie
Winnen werkt goed. Dat heeft invloed op de mentale gesteldheid van de spelers en vertrouwen in elkaar. Verlies kan voor onrust zorgen. Tegen het einde van de competitie gaat de druk omhoog. Feyenoord wist dat dit spannende stuk ging komen, dus als het goed is hebben zij zich hier al op voorbereid. Giovanny van Bronckhorst lijkt mij een positief en sympathiek mens wat de spelers zeker zal helpen. Mentaal kunnen ze een paar dingen aanpakken:
Bereid je voor op tegenslag
- Tegendoelpunt in de eerste speelminuten;
- Er vallen belangrijke spelers weg;
- De druk gaat omhoog ‘ze moeten nu winnen’;
- Herstel na een tegendoelpunt.
Richt je op voetbaltaak
Meerdere wedstrijden valt er een doelpunt in de eerste minuut. Dat kan een keertje pech zijn door een onterechte vrije schop. Ik acht de kans groot dat de focus bij aanvang van de wedstrijd nog niet optimaal is. Spelers zorg dat je direct bij aanvang taakgericht bent. Je aandacht gaat naar de bal en de spelers die op dat moment er toe doen.
Natuurlijk is het waardeloos als sterke spelers weg vallen. Toch vertrouw de spelers waar je mee hebt te dealen. Iedere speler is even belangrijk. Maak afspraken hoe je elkaar versterkt.
Spanning reduceren, zin hebben in de wedstrijd en weten hoe je gas geeft en remt. Je ziet Usain Bold niet voor niets een paar keer een diepe ademhaling doen voor de start. Leg vast waar je als team voor gaat (winst dat is logisch) en hoe je dit wilt gaan bereiken. Zoek vooraf al oplossingen voor mogelijke problemen.
Na een tegendoelpunt zie je twee scenario’s: te veel GAS (emotie): ‘kip zonder kop spel’ of te veel REM (denken): tempo is eruit, veilig spelen. Je ziet dan spelers keuzes maken, waardoor je denkt ‘hoe kan dit’.
Een speler als Kuyt kan een team resetten met powerwoorden (hier staan wij als team voor). Daarnaast moeten spelers ook zelf zorgen dat ze in het ‘hier en nu’ spelen en alleen bezig zijn met de spelsituatie van dat moment.
Feyenoord laat wat moois zien!
